De Grand Prix van Italië is een Formule 1 Grand Prix die aan het einde van de zomer plaatsvindt. De Grand Prix van Italië wordt verreden op het Autodromo Nazionale di Monza, een circuit dat vlakbij de modehoofdstad Milaan is gelegen. De Italiaanse Grand Prix is sinds het allereerste jaar van de Formule 1 aan de koningsklasse verbonden en heeft sindsdien elk jaar een Grand Prix georganiseerd.
Geschiedenis van de Grand Prix van Italië
Als er in 1950 wordt besloten om een wereldkampioenschap autoracen te organiseren, mag het circuit van Monza natuurlijk niet op de kalender ontbreken. De razendsnelle racetempel van Monza bestaat dan al bijna dertig jaar en heeft al meerdere tientallen autoraces georganiseerd. Het is thuisrijder Giuseppe Farina die in zijn Alfa Romeo de Italiaanse tifosi op de banken krijgt. Farina wint de race op Monza en zodoende ook het allereerste wereldkampioenschap Formule 1.
In de eerste jaren bestaat Monza eigenlijk vooral uit rechte stukken en een aantal razendsnelle bochten. Het is geen wonder dat als het fout gaat, het ook verschrikkelijk fout gaat. Bijvoorbeeld in 1961. De Duitse edelman Wolfgang von Trips heeft gedurende het Formule 1-seizoen een aantal Grands Prix gewonnen en is met Ferrari-teammaat Phil Hill in een strijd om de wereldtitel verwikkeld. Von Trips maakt echter een foute inschatting in de openingsfase van de Italiaanse Grand Prix. Vanwege de hoge snelheden is er geen tijd om het foutje goed te maken. Von Trips wordt gelanceerd en maait zo een tiental toeschouwers omver. De coureur en een aantal bezoekers komen om het leven.
Monza ontpopt zich als de plaats waarop Ferrari het koste wat kost goed wil doen. Geen wonder, want de Italiaanse Grand Prix is natuurlijk het paradepaardje van het merk met het steigerende paard. Op Monza weet Ferrari altijd wat extra paardenkrachten te vinden en vreemd genoeg komen de wagens van Enzo Ferrari te allen tijde door de technische keuring. Daar waar de Britse concurrenten streng worden onderzocht, krijgen de rode bolides alle doorgang. Het levert Ludovico Scarfiotti en Mike Parkes in 1966 bijvoorbeeld een klinkende dubbelzege op, ondanks dat Ferrari in het restant van het Formule 1-seizoen niet veel in te brengen heeft.
Dat Monza gevaarlijk is en altijd zal blijven blijkt andermaal tijdens de kwalificatie voor de Italiaanse Grand Prix van 1970. Aanstaand kampioen Jochen Rindt raakt in zijn Lotus van de baan en verongelukt. De Oostenrijkse coureur heeft echter zoveel punten gescoord, dat zijn naaste belagers hem niet meer kunnen achterhalen. Zodoende wordt Rindt als eerste en enige coureur postuum tot wereldkampioen gekroond.
Het ongeval van Rindt valt samen met een paar andere dodelijke crashes. Hierdoor vindt de Formule 1-organisatie dat Formule 1-circuits beter uitgerust moeten worden en aan hogere veiligheidseisen moeten voldoen. Ook het Autodromo Nazionale di Monza ontkomt er niet aan. In de jaren ’70 krijgt Monza een stevige opknapbeurt. Bovendien wordt er vanaf 1972 gereden op een circuit dat wordt onderbroken door een paar chicanes, om de gemiddelde snelheid ietwat omlaag te brengen.
Monza is het strijdtoneel van de heroïsche terugkeer van Niki Lauda. De Oostenrijkse wereldkampioen, die rijdt voor Ferrari, is in de zomer van 1976 bijna levend verbrand tijdens een ongeval op de Nordschleife. Luttele weken na zijn ongeluk stapt Lauda alweer in de racewagen om voor het Italiaanse publiek naar een vierde plaats te rijden. Terwijl zijn verwondingen nog bloeden, wordt Lauda als een Romeinse gladiator begroet als hij uitstapt.
Slechts één keer organiseert het circuit van Monza de Italiaanse Grand Prix niet. Dat is in 1980, wanneer het circuit verbouwd wordt en de Formule 1 moet uitwijken naar het naburige circuit van Imola. Dat bevalt de Formule 1 dusdanig goed, dat er vanaf 1981 twee Italiaanse Grands Prix op het programma staan. De tweede Italiaanse Grand Prix op Imola wordt voor het gemak omgedoopt tot Grand Prix van San Marino, alvorens het na terugkeer in 2020 als Grand Prix van Emilia-Romagna door het leven zal gaan.
Vele grote namen winnen op Monza, maar het zijn de Ferrari-zeges die in het collectieve Italiaanse geheugen blijven hangen. Denk bijvoorbeeld aan de onverwachtse stunt van Gerhard Berger en Michele Alboreto in 1988, die in het jaar waarin McLaren alle andere Grand Prix-zeges verovert, stiekem met een dubbelzege op Monza aan de haal gaan. Of de overwinningen van Michael Schumacher in de snelheidstempel. Hij wint vijfmaal, te weten in 1996, 1998, 2000, 2003 en 2006. Charles Leclerc boekt een populaire zege in 2019 door in zijn eerste optreden als Ferrari-coureur op het circuit van Monza de wedstrijd, ondanks twee jagende Mercedessen in zijn nek, als winnaar af te sluiten.
Autodromo Nazionale di Monza
Het Autodromo Nazionale di Monza is de plaats waarop de Grand Prix van Italië wordt verreden. Het permanente circuit, dat vlakbij Milaan is gelegen, werd geopend op 3 september 1922 en vierde zodoende in 2022 haar honderdjarig bestaan. Monza is één van de oudste circuits van de Formule 1-kalender.
Het permanente circuit van Monza meet 5,793 kilometer, waardoor de Formule 1-coureurs 53 ronden moeten afleggen om tot een Grand Prix-afstand van 300 kilometer en één extra ronde te komen. Het Autodromo Nazionale di Monza biedt plaats aan pakweg 120.000 toeschouwers.
